گندمی که بوی خاک می داد/ خودکفایی با طعم شن و ماسه

خبرگزاری مهر – گروه استان ها: تیرماه سال ۹۶ بود که تعدادی از رانندگان تریلر حامل گندم روبروی سیلوی شهرستان سروستان تجمع کردند ، رانندگان می گفتند ۱۲ساعت است بارهایشان تخلیه نشده و سرگردان پشت در این سیلو ایستاده اند.

در این میان مدیر سیلوی سروستان نیز علت تخلیه نکردن بار گندم را ناخالص بودن این محصول عنوان می کرد و مدعی بود که گندم ها با خاک مخلوط شده اند.

در این رابطه اخباری منتشر و تصاویر موبایلی پخش شده که تخلف آشکار در سیلوهای گندم استان فارس را نشان می داد که در تاریخ یازدهم تیر پس از ورود دو محموله گندم غیراستاندارد مخلوط با خاک به یکی از مراکز خرید گندم بخش خصوصی مورد پیگیری قرارمی گیرد.

موضوع به شرکت غله استان فارس گزارش شد اما مسئولان غله حاضر نشدند این گندم ها را آشکار آزمایش کنند اما با این وجود پشت درهای بسته گندم ها آزمایش و وجود خاک به میزان غیرمعمول درانها ثابت شد و هشت تریلر که هرکدام حاوی ۳۰ تن گندم با خاک بودند، برگشت داده شدند.

با مشخص شدن ناخالصی گندم فورا انگشت اتهام به سمت کشاورزان نشانه گرفته شد و ادعایی مبنی بر اینکه هنگام درو گندم کشاورزان از رانندگان کمباین ها می خواهند تیغه کمباین را برای استفاده بیشتراز ساقه گندم و کاه و کلش بیشتر پایین تر بگیرند و از این طریق خاک وارد گندم می شود اما چند روز بیشتر از این ماجرا نگذشته بود که مشخص شد کشاورزان در این رابطه هیچ گونه دخالتی ندارند زیرا رانندگان کمباین ها مدعی بودند که اگر بخواهند این کار را انجام دهند ممکن است تیغه کمباین با سنگ و کلوخ بشکند و در این میان خسارت هفت میلیون تومانی به کمباین ها وارد شود.

به همین دلیل مهر بطلان بر نقش کشاورزان در ناخالصی گندم زده شد تا اینکه فرضیه دیگری مبنی بر دخالت مراکز خرید گندم در مخلوط کردن این محصول با خاک مطرح  که با پیگیری این موضوع و انتشار اخباری مشخص شد که مراکز خرید در مخلوط کردن خاک و ماسه با گندم دخالت دارند.

با پیگیریهای بسیار مشخص شد که مراکز خرید گندم شبانه این محصول را با ماسه بادی مخلوط می کنند که با انتشار این گزارش دستگاه قضایی استان فارس به ماجرای مخلوط شدن عمدی خاک با گندم ورود  کرد.

علی القاصی رئیس کل دادگستری فارس شهریور ماه سال ۹۶ از دستگیری پنج نفر در خصوص مخلوط شدن عمدی خاک با گندم خبرداد  و اعلام کرد چهار سیلوی استان فارس نیز پلمپ شده اند.

با مطرح شدن پرونده ای در دستگاه قضایی استان فارس دادستان شیراز به عنوان مدعی العموم وارد و تحقیقات پیرامون زوایای پنهان این ماجرا آغاز شد.

در حالی که تحقیقات پیرامون مخلوط کردن عمدی خاک با گندم آغاز شده بود زوایای پنهانی از این ماجرا افشا شد که حکایت از دوباره فروشی و همچنین واردات گندم به کشور داشت.

در حالی این موضوعات مطرح شد که استان فارس همواره در کشور رتبه اول تولید گندم را داشت و جشن خودکفایی گندم به عنوان یک کالای استراتژیک گرفته می شد.

جشن شکرگزاری گندم در استان فارس برگزار می شد غافل از اینکه این استان منابع آبی خود را از دست می داد و خوشحال از اینکه نان آور کشور است و گندم وارد می کردند.

در جریان رسیدگی به پرونده اختلاط گندم با خاک و ماسه پرده از راز دو موضوع مهم که یکی دوباره فروشی و دیگری وارد کردن این کالای استراتژیک در حالی که داعیه دار خودکفایی بودیم برداشته شد. با افشای زوایای پنهان این ماجرا در نهایت پرونده با صدور کیفرخواست بر علیه ۱۱ نفر به دادگاه ارسال شد.

در اولین جلسه دادگاه گندم پرحاشیه فارس چه گذشت؟

اولین جلسه رسیدگی به این پرونده چهارشنبه گذشته در شعبه ویژه رسیدگی به جرائم اخلالگران نظام اقتصادی در استان فارس برگزار شد.

در ابتدای جلسه نماینده دادستان به قرائت متن کیفرخواست پرداخت و گفت: بر اساس محتویات موجود در پرونده، گزارش ضابطین، اقرار متهمان و...، این ۱۱ نفر متهم به اخلال در نظام اقتصادی هستند.

کورش زارع افزود: بر اساس محتویات این پرونده، منوچهر پورفر فرزند عبدالله، اسمعیل نصرالهی فرزند حمزه، حسن مزارعی فرزند شاه میرزا، مهدی رضایی فرزند رمضان، محمدهادی محمدی فرزند عباس، ناصر حبیبی نسب، عسکر براتی معروف به افرا فرزند نادعلی، امیر کمالی سروستانی معروف به اشکان فرزند محمدحسین، محمد ثاقب پور فرزند احمد، حسن منصوری فرزند غلامحسین و محمود پورمند فرزند احمد متهم به اخلال در نظام اقتصادی کشور از طریق اخلال در امر توزیع مایحتاج عمومی کشور و کالای استراتژیک گندم و نیز اختلاط آن با شن و ماسه و ناخالصی های دیگر هستند.

وی در ادامه تشریح متن کیفرخواست، بیان کرد: هرساله شرکت مادرتخصصی زیر نظر جهادکشاورزی اقدام به خرید گندم به ارزش ۲۰ هزار میلیارد تومان با هزینه بیت المال می کند اما با وجود خرید گندم داخلی، اقدام به فروش گندم خارجی به جای گندم داخلی و مخلوط کردن آن با ماسه و حیف و میل مایحتاج مردم می کنند.

نماینده دادستان با اشاره به اینکه از فروردین تا شهریورماه، خرید گندم به صورت مستقیم و غیرمستقیم انجام می شود، ادامه داد: در استان فارس ۲۰۴ مرکز تولید، تحویل گیری و ثبت اطلاعات محموله ها وجود دارد که با اعلام شرکت، اقدام به حمل گندم به مراکز خرید می کنند که مربوط به بخش خصوصی است اما در این میان مراکز خصوصی تلاش می کنند تا تناژ بیشتری خریداری و این موضوع باعث سوءاستفاده و مخلوط کردن آرد و گندم با ناخالصی ها شده است.

زارع گفت: از دیگر موارد، روند خرید تضمینی گندم و دوباره فروشی گندم و ثبت صوری گندم بوده که در این حوزه برخی کارخانه ها، گندم خارجی را با واسطه دلالان به دولت فروخته اند و این امر در حالی صورت گرفته که هرساله جشن خودکفایی گندم برگزار ولی با این وجود، میزان زیادی گندم از خارج خریداری و وارد کشور می شده است.

نماینده دادستان شیراز بیان کرد: با توجه به نحوه ارتکاب جرم از سوی متهمین، خیانت در امانت، تحصیل مال از طریق نامشروع، حیف و میل اموال بیت‌المال و... از سوی آنها محرز است از این رو متهمان، اخلالگران در نظام اقتصادی کشور هستند و تقاضای مجازات قانونی آنها را دارم.

پس از قرائت متن کیفرخواست، از رستاد مدیرعامل شرکت غله استان فارس خواسته شد در جایگاه حاضر شود و توضیحاتی را پیرامون این موضوع بدهد.

رستاد مدیرعامل شرکت غله استان فارس به عنوان مطلع در جایگاه حاضر شد و گفت: همه ساله دولت برای تامین امنیت غذایی و حمایت از کشاورزان مبادرت به خرید گندم تضمینی از کشاورزان می کند که برخی از این گندم ها توسط شرکت غله و برخی توسط مباشران خریداری می شود.

قاضی خطاب به مدیرعامل شرکت غله استان فارس: تخلفات در حیطه فعالیت شماست؟

رستاد: برخی به کسری در انبارهای ذخیره سازی مربوط بوده که به عنوان نمونه در سیلوی سروستان حدود دوهزار و ۳۰۰ تن کسری گندم داشتیم و البته در کارخانه لامرد نیز کسری گندم داشته و دو مرکز دیگر خارج از چارچوب غله بوده اند که بیشتر با استان های کهگیلویه و اصفهان کار می کرده اند. بیشترین موضوع مربوط به لامرد و سروستان بوده و تخلفات دو مرکز دیگر مربوط به مخلوط کردن گندم و آرد با خاک و ماسه بوده است.

قاضی ساداتی: چگونگی کسری گندم را توضیح دهید؟

رستاد: بعد از انبارگردانی مشخص شد در سیلوی سروستان، دوهزار و ۳۰۰ تن کسری به وجود آمده است. ما نمی‌دانیم که چه کار کرده اند.

قاضی ساداتی: اختلاط گندم چقدر بوده است؟

رستاد: ۱۰ درصد گندم کشور در استان فارس تامین می شود و به استان‌هایی که نیاز است ارسال می گردد. از مدتی قبل گزارش هایی در مورد میزان افت ناخالص بالای گندم گزارش شد که مشخص گردید گندم و آرد را با خاک و ماسه قاطی کرده اند.

رئیس دادگاه: قبلا به این شرکت ها تذکر داده بودید؟

رستاد: هم در مدیریت قبل از ما و هم در زمان بنده این موضوع گزارش شده است.

قاضی ساداتی: چرا شکایت قضایی نکردید و نقش جهادکشاورزی در این حوزه چیست؟

رستاد: سال گذشته وارد شدیم و به دستگاه قضایی هم گفتیم. مدیریت شرکت غله با جهادکشاورزی است و به جهاد کشاورزی این موارد گزارش شده است.

قاضی فرهادی پور: شما به عنوان مدیرعامل شرکت، این موضوع را گزارش کردید یا شکایت کردید؟

رستاد: ما این موضوع را به دستگاه‌های امنیتی گزارش کردیم. این موضوع مربوط به اواخر خردادماه بوده است.

قاضی فرهادی پور: شما چگونه بر فعالیت این شرکت ها نظارت می کنید؟

رستاد: این شرکت ها، بخش خصوصی هستند، ما فقط قرارداد داریم.

در ادامه جلسه دادگاه، یکی از بازرسان شرکت غله استان فارس در جایگاه حاضر شد و پیرامون این موضوع توضیحاتی داد. وی در جریان جلسه محاکمه مدعی شد که سال گذشته راننده‌ای با وی دیدار داشته و گفته که این شرکت ها، ماسه ای را از یزد برای برخی سیلوها خریداری کرده اند که رنگ گندم است و این ماسه ها را با گندم مخلوط می کنند.

سپس قاضی ساداتی خطاب به مدیران، گفت: ان شاءا... شامل تبصره دو ماده دو قانون مجازات اخلالگران در نظام اقتصادی که می گوید مدیرانی که در حوزه فعالیتشان جرمی به دلیل عدم نظارت صورت گرفته، باید تحت پیگرد قضایی قرار بگیرند، نباشید وگرنه در همین دادگاه محاکمه و مجازات خواهید شد.در جریان دادگاه، فرهاد رامین، نماینده جهادکشاورزی نیز در جایگاه حاضر و به سوالات قاضی بدین صورت پاسخ داد؛

قاضی ساداتی: ماجرای اختلاط ماسه با گندم را توضیح دهید؟

نماینده جهادکشاورزی: بنده اطلاعی ندارم.

قاضی ساداتی: از پاسخگویی فرار نکنید. کدام معاونت جهاد باید پاسخگو باشد؟

نماینده جهادکشاورزی: این موضوع مربوط به معاونت بازرگانی جهاد است.

در ادامه جلسه، یکی از رانندگان که اقدام به جابه جایی گندم می کرد به دستور قاضی به جایگاه آمد. قاضی از او خواست پیرامون فعالیتش توضیح دهد؟

راننده: بنده گندم را از مرکز خرید می گرفتم و در سیلو تخلیه می کردم. بعضی مواقع روزانه دو سرویس و برخی مواقع سه سرویس می آوردم.

قاضی فرهادی پور: در این مدت چند مرکز خرید رفتید؟

راننده: فقط از سه مرکز بار به سیلو می آوردم و بیشتر به کرج می‌رفتم. من کاری به موضوع نداشتم و در جریان مخلوط کردن ماسه نیستم.

در ادامه نگهبان شرکت به دستور قاضی ساداتی به جایگاه آمد. از او خواسته شد که در مورد ورود و خروج کامیون های ماسه بگوید.

نگهبان شرکت: من در جریان نیستم. در محوطه، ماسه بادی بوده و پای درختان می ریختیم.

قاضی ساداتی: شما توضیح دهید چگونه این ماسه ها وارد شده است؟ این ماسه ها از کجا آمده؟ با هواپیما که نیامده از چه راهی آمده است؟

نگهبان شرکت: من نمی دانم. نزدیک به ۸۰ کامیون ماسه برای درختان از برج چهار به بعد وارد شده است.

اولین جلسه دادگاه به منظور احضار نماینده جهاد کشاورزی، رانندگان دیگر و... تمدید شد.

دیدگاه حمایتی دولت از این کالای استراتژیک

نماینده مردم شهرستان اقلید در مجلس شورای اسلامی در گفت و گو با خبرنگار مهر پیرامون ماجرای گندم در استان فارس گفت: از ابتدا دیدگاه دولت نسبت به گندم به عنوان یک کالای استراتژیک دیدگاه حمایتی بوده و با توجه به اینکه خوراک مردم است همواره تحت حمایت دولت بوده است.

سید حسین افضلی افزود: به دلیل استراتژیک بودن این کالا دولت بر آن بوده که میزان تولید این محصول را بالا ببرد و موفق بود به گونه ای که در برخی سالها میزان تولید بیشتر از مصرف بود و به خودکفایی رسیدیم.

وی با اشاره به نقش مهم استان فارس در تولید این محصول استراتژیک بیان کرد: این استان طی سالیان مختلف رتبه اول تولید گندم را در کشور داشته و توانسته میزان قابل توجهی از نیازها را تامین کند.

نماینده مردم اقلید در مجلس شورای اسلامی ادامه داد: کشت این محصول در استان فارس مشکلاتی را برای این استان به همراه داشته که به عنوان نمونه می توان به کاهش منبع آبهای زیرزمینی به دلیل خشکسالی اشاره کرد.

وی با بیان اینکه در حال حاضر به دلیل خشکسالی بسیاری از زمینهای کشاورزی استان قابل کشت نیستند، افزود: برای رسیدن به این خودکفایی میزان قابل توجهی از سفره آبهای زیرزمینی در فارس و دریاچه های استان خشکید.

افضلی با اشاره به اینکه برای رسیدن به خودکفایی باید شرایط هر سال را در نظر می گرفت، تاکید کرد: متاسفانه این خودکفایی و کشت های بی رویه بدون داشتم تغییر الگلوی کشت مشکلات زیادی را برای این استان به وجود آورد و در حال حاضر هم شاهدیم که با این وضعیت برنج در برخی از نقاط استان کشت می شود.

نماینده مردم اقلید در مجلس شورای اسلامی گفت: هم اکنون در برخی از مناطق استان هندوانه کشت می شود در حالی که برای هر کیلوگرم این محصول نیاز به ۴۰۰ لیتر آب است.

وی خواستار ارائه راهکارهای علمی در این حوزه شد و بیان کرد: برای اینکه شرایط گندم هم تکرار نشود باید برنامه ریزی کرد و الگوی مصرف را تغییر داد.

فارس بار خودکفایی را به دوش کشید و منابع آب را از دست داد

در این میان نماینده مردم شهرستان های نی ریز و استهبان در مجلس شورای اسلامی نیز به خبرنگار مهر گفت: خودکفا شدن در یک محصول آن هم محصول استراتژِیک مانند گندم خوب است اما با چه قیمتی؟

اصغر مسعودی افزود: این بار خودکفایی مشکلات زیادی را برای کشور و استان فارس به همراه داشت که به عنوان نمونه می توان به عمق چاه ها که از ۳۰ متر به ۴۰۰ متر رسیده اشاره کرد.

وی با اشاره به اینکه خودکفایی برخی محصولات خسارات جبران ناپذیری را برای فارس به همراه داشت، تاکید کرد: این یک واقعیت تلخ است که برای رسیدن به خودکفایی منابع زیرزمینی خود را از دست دادیم در حالی که می شد با تغییر الگوی کشت و آبیاری نوین این مشکلات را به وجود نیاورد.

نماینده مردم نی ریز و استهبان گفت: متاسفانه در ماجرای مخلوط کردن گندم با خاک و دوباره فروشی و حتی واردات گندم می توان به عدم نظارت کافی دستگاه های ذی ربط پی برد.

وی با اشاره به سواستفاده دلالان از این موضوع گفت: به طور حتم اگر در مرزها نظارت بیشتری انجام و با قاچاقچیان برخورد می شد شاهد ورود گندم به کشور در حالی که جشن خودکفایی می گرفتیم، نبودیم.